1) Florence (Firenze)

Florence is het kunsthistorische hart van Toscane en een perfecte uitvalsbasis voor wie musea wil combineren met dagtrips in de regio. Verblijf in de wijk Oltrarno voor ambachtelijke ateliers en gezellige wijnbarretjes, of kies de buurt rond Santa Maria Novella als je dichtbij het station wilt zitten voor makkelijke treinverbindingen. In september openen veel culturele instituten hun deuren tot later in de avond, en het stadsgroen – van de Giardino delle Rose tot de Boboli-tuinen – is op zijn mooist.

Dagtripideeën vanaf Florence: Fiesole voor Etruskische resten en panoramische uitzichten, het wijnland van Chianti Classico (Greve, Panzano, Gaiole), of een treinrit naar Lucca en Pisa.

2) Siena

Siena is compact, elegant en gebouwd rond de schelpvormige Piazza del Campo. In september is de Palio-koorts geweken, maar de stad leeft nog altijd in het ritme van haar contrade (wijken). Verblijf dicht bij Via di Città of Via Banchi di Sopra voor leuke winkels en trattoria’s, of kies een agriturismo net buiten de stad voor rust en uitzichten op golvende heuvels.

3) Lucca

Omringd door indrukwekkende renaissancistische stadsmuren waarop je kunt wandelen of fietsen, is Lucca een ideale basis voor families. De historische kern is vlak, overzichtelijk en vol pleinen waar kinderen veilig kunnen spelen. Bovendien ligt de kust (Versilia) binnen handbereik voor stranddagen.

4) Val d’Orcia (Pienza, Montepulciano, Montalcino)

Voor Toscane zoals op ansichtkaarten – cypressen, geelgroene heuvels, piepkleine kapelletjes – trek je naar de Val d’Orcia. Pienza is romantisch en autovrij, Montepulciano biedt terrassen met grootse vergezichten, en Montalcino is de thuishaven van Brunello. Verblijf op een agriturismo tussen de wijngaarden en geniet ‘s avonds van sterrenhemels.

5) Chianti (Greve, Panzano, Radda, Gaiole)

De Chianti-streek is een lappendeken van wijndorpen, kastelen en witte grindwegen (strade bianche). In september is het oogsttijd: proef in cantine, wandel door wijngaarden en geniet van culinaire festivals. Kies Greve voor voorzieningen en het jaarlijkse wijnfeest, Radda voor middeleeuwse charme, Gaiole voor fietsers en de erfenis van L’Eroica.

6) Maremma & Etruskische Kust (Castiglione della Pescaia, San Vincenzo)

Aan de zuidwestkust vind je brede stranden, pijnboombossen en natuurparken. Castiglione della Pescaia combineert een sfeervol oud stadje met zandstranden; rond San Vincenzo ligt het Parco di Rimigliano met duinen en schaduwrijke picknickplekken. In september is het hier vaak nog uitstekend strandweer, zonder de drukte van augustus.

7) Elba (optioneel eilandtrip)

Wil je eilandvibes, plan dan een paar dagen Elba. De overtocht vanaf Piombino is kort, de wateren zijn azuurblauw en de baaien afwisselend kiezel en zand. Portoferraio is de grootste plaats; Cavoli en Sansone zijn geliefde stranden.

Florence: iconen en rustige hoeken

Bezoek de Duomo met de rode koepel van Brunelleschi, klim op de Campanile van Giotto en bewonder meesterwerken in de Uffizi (reserveren loont). Ga voor een verpozing naar Oltrarno, waar het leven kleinschaliger is: de Santo Spirito-wijk barst van de osteria’s en ambachtszaken. Sluit de dag af bij Piazzale Michelangelo voor een zonsondergang over de Arno.

Siena: gotische grandeur

In de Duomo di Siena glinsteren zwart-wit marmeren zuilen; de vloer, die in september deels zichtbaar is, is een kunstwerk op zich. In Museo dell’Opera klim je naar het panoramaterras. Geniet van een caffè op Piazza del Campo, en dwaal door stegen waar wasgoed wappert tussen bakstenen palazzi.

Lucca: stad van de 100 kerken

Lucca’s grootste bezienswaardigheid is misschien wel haar stadsmuren: een 4 km lange groene boulevard waarop je wandelt, loopt of fietst. Binnen de muren vind je kerken als San Michele in Foro en San Frediano, en het ovale Piazza dell’Anfiteatro – gebouwd op de resten van een Romeins amfitheater.

Pisa: meer dan de Toren

De Scheve Toren en het Piazza dei Miracoli zijn onmisbaar, maar verlaat daarna het toeristische pad: loop langs de Lungarni (Arno-kades), bezoek Santa Maria della Spina en strijk neer in de studentenwijk voor aperitivo.

Val d’Orcia: ansichtkaartland

Rij de weg tussen San Quirico d’Orcia en Pienza voor iconische cypressenrijen. Bezoek de Cappella della Madonna di Vitaleta en bad in de warmwaterbronnen van Bagno Vignoni (het historische bassin is om te kijken; baden doe je in de omliggende spa’s) of maak een uitstap naar Bagni San Filippo met zijn witte kalkterrassen.

Chianti: kastelen en cantine

Hier proef je Chianti Classico bij producenten met de zwarte haan op het label. Bezoek Castello di Brolio, wandel over kasteellanen en bewonder vergezichten. Dorpjes als Volpaia en Badia a Passignano zijn klein maar atmosfeerrijk – perfect voor een lange lunch.

Maremma: ruiger en rustiger

Sla het Parco di Rimigliano niet over: dennengeur, duinen, lange zandstranden en de silhouetten van de Toscaanse archipel aan de horizon. In het binnenland wacht het Parco della Maremma met wandelpaden langs moerassen en wilde paarden. Pitigliano en Sovana liggen schilderachtig op tufsteenplateaus.

1) Via Francigena (Siena – San Quirico d’Orcia – Radicofani)

Een historische pelgrimsroute van Engeland naar Rome. Het traject tussen Siena en de Val d’Orcia is een van de mooiste: stoffige paden, kapelletjes, en af en toe een cipressenlaan die naar een boerderij leidt. Start vroeg om de middagzon te vermijden.

Praktisch: Draag trailrunners of lichte wandelschoenen; water en zonbescherming zijn een must. Markeringen (witte/rode strepen, VF-tekens) zijn goed, maar een offline kaart is handig.

2) Val d’Orcia rond Pienza en Monticchiello

Korte luswandelingen brengen je langs velden en fotogenieke boompjes. Start bijvoorbeeld in Monticchiello en daal af door de velden richting Pienza; keer via een andere vallei terug.

3) Parco della Maremma

Volg paden langs duinen en wetlands; spot flamingo’s en kuddes Maremmana-runderen. Combineer een ochtendwandeling met een namiddag aan zee bij Marina di Alberese.

4) Apuaanse Alpen & Garfagnana

Voor bergliefhebbers: rotsige toppen, kastanjebossen en spectaculaire uitzichten richting zee. Kies gemarkeerde CAI-routes en check vooraf de moeilijkheid.

L’Eroica & de ‘strade bianche’

De streek rond Gaiole in Chianti is het toneel van L’Eroica, de vintage-fietstocht over witte grindwegen. Buiten het evenement om kun je de permanente Eroica-routes fietsen.

Route-ideeën

• Greve – Panzano – Radda (racefiets/e-bike): heuvelachtig, asfalt met enkele witte wegen; pauze in Panzano.
• Gaiole – Brolio – Castagnoli (gravel): kasteelzichten en wijngaarden.
• Buonconvento – Montalcino – San Quirico d’Orcia (gravel/race): pittige klimmetjes en vergezichten.

Huur & begeleiding: In vrijwel elk wijnstadje kun je e-bikes en gravelbikes huren; voor wie onervaren is op grindwegen, loont een begeleide tour.

Speuren, spelen en stoom

• Lucca’s stadsmuren: huur fietsen met kinderzitjes of tandems en rij een rondje van 4 km, met stops in de parken bovenop de wallen.
• Collodi’s Pinocchio Park: fantasierijke tuin vol kunstwerken, spelzones en een vlinderhuis – ideaal voor basisschoolleeftijd.
• Montecatini Terme kabelbaan: rit naar Montecatini Alto in houten wagentjes.

Waterpret

• Cascate del Mulino (Saturnia): natuurlijke ‘jacuzzi’s’, gratis toegankelijk; ga vroeg.
• Lago di Bilancino (Mugello): strandjes, supverhuur en cafés.
• Stranden met ondiep water: Rimigliano (San Vincenzo) en baaien bij Castiglione della Pescaia.

Dieren & natuur

• In de Maremma: ruitertochten of vogels spotten met gids in wetlands.
• Rond Volterra en San Gimignano: truffelwandelingen met jachthond.

Antipasti

• Crostini Toscani – brood met kippenleverterrine.
• Tagliere met Toscaanse charcuterie: finocchiona, prosciutto toscano, sbriciolona.
• Panzanella – broodsalade met tomaat, komkommer en rode ui.

Primi

• Ribollita – brood-groentesoep met cavolo nero.
• Pici all’aglione – handgerolde pasta met knoflook-tomatensaus.
• Tortelli Mugellani – aardappelvulling, vaak met ragù.

Secondi

• Bistecca alla fiorentina – porterhouse van Chianina-rund, kort gegrild.
• Cinghiale in umido – wild zwijn gestoofd in wijn en kruiden.
• Peposo – zwartepeperstoof uit Impruneta.

Dolci

• Cantucci met vin santo.
• Castagnaccio – kastanjetaart.
• Torta co’ bischeri of Torta della nonna.

Wijn & olijfolie

Chianti Classico, Brunello di Montalcino, Vino Nobile di Montepulciano en de witte Vernaccia di San Gimignano zijn bekende namen; proef ook Morellino di Scansano (Maremma) en frisse IGT-blends van de kust.

Aan zee

• Parco di Rimigliano (San Vincenzo) – kilometers zandstrand en dennenbos.
• Cala Violina – baai met fijn zand; te bereiken via bospad.
• Castiglione della Pescaia – breed strand met stadje op de heuvel.

Meren

Lago di Bilancino (Mugello): zwemmen, kanoën, windsurfen; strandtenten en verhuur aanwezig.

Warmwaterbronnen

• Cascate del Mulino (Saturnia) – vrij toegankelijke watervallen met kalkterrassen en warm water. Ga vroeg of bij schemer.
• Bagni San Filippo – riviertje met witte kalkformaties (Fosso Bianco); waterschoenen aan.

Weer & kleding

Warme middagen en koelere avonden; neem comfortabele wandelschoenen en een licht regenjack mee.

Vervoer

• Trein: snelle, voordelige verbindingen tussen grotere steden; valideer regionale tickets.
• Auto: ideaal voor dorpen en natuur; let op ZTL-zones.
• Fiets: e-bikes helpen in heuvels; vooraf reserveren in weekenden.

Reserveren & openingstijden

Topmusea kunnen druk zijn; reserveer tijdsloten. In de oogsttijd kunnen proeverijen wijzigen: bel vooraf.

Gezondheid & veiligheid

Kraanwater is drinkbaar; gebruik zonnebrand en hoed. Controleer op teken na boswandelingen.

Duurzaam reizen

Kies agriturismi met lokale producten en waterbesparende maatregelen. Vul een herbruikbare fles en rijd rustig op strade bianche.

7 dagen ‘Klassiek Toscane’

1. Dag 1–2: Florence – Duomo, Uffizi, Oltrarno; zonsondergang bij Piazzale Michelangelo.
2. Dag 3: Siena – Duomo, Piazza del Campo, avond in een enoteca.
3. Dag 4: Chianti – proeven bij een cantina, lunch in Panzano, strade bianche fotostops.
4. Dag 5: Val d’Orcia – Pienza, Bagno Vignoni, Montepulciano.
5. Dag 6: Maremma-kust – stranddag Rimigliano of Castiglione della Pescaia.
6. Dag 7: Lucca – fietsen op de muren, ijs op Piazza dell’Anfiteatro.

10 dagen ‘Actief & culinair’

1. Dag 1–3: Chianti – e-bike tour, kasteelbezoek, kookworkshop.
2. Dag 4–5: Val d’Orcia – Via Francigena-wandeling, warmwaterbronnen.
3. Dag 6–7: Maremma – paardrijden en zee; seafood-diner.
4. Dag 8: Elba – snorkelen en kliffen.
5. Dag 9–10: Florence/Lucca – kunst, aperitivo, festivalavond.